psychologisch + KOPP
Mijn moeder was psychisch ziek: een groot verdriet voor ons. Ik mistte de gezonde-moeder die ik in mijn jonge jaren had gekend. Dat deel van haar zou nooit meer terugkomen. KOPP= Kind van een Ouder met Psychische Problemen. Daarnaast heb ik nu zelf een praktijk voor psychosociale hulpverlening. Ook mijn schilderijen gaan hierover:
uit 2010 tot 2017
(klik op de afbeelding om het werk groter te bekijken)
stuur een bericht naar de kunstenaar
Conchita, Carlos en Eva
2017Deze tekening is een inzending voor de wedstrijd over Picasso van de AVRO/TROS. Zijn simpele lijnen tekeningen hebben mij geïnspireerd tot het schreeuwende gezicht; 3x getart door pijn vanwege de dood van een dierbare in zijn leven. De dolksteek krijgt een mens ongevraagd in zijn leven en moet die zien te verwerken. Deze verliezen speelden een grote rol in zijn werk en daarom koos ik voor deze weergave in een ronde vorm. De rechter helft is gevuld met een zich herhalend thema. De linker helft staat voor de leegte...
Vincent van Gogh 1: (evenwichts)kunstenaar
2015(Klik op de afbeelding om te vergroten) In ieder mensenleven gaat het om balans vinden. In Vincent's werken zie je dat uitvergroot. Hij zocht zijn evenwicht.... Hoe worden wij gezien en beoordeeld door anderen? En hoe beoordeel je jezelf? Was hij 'die gek' of was hij die 'grootmeester'. (Of iets er ergens tussenin?) Klim je; zak je terug; blijf je overeind staan; of val je in de diepte?....
Vincent van Gogh 2: Bestempeld als....
2015(Klik op de afbeelding om te vergroten) Wie maakt uit wat gek is. Wie maakt uit wie gek is? Wie bepaalt? En met welke maatstaf doen zij dat? Met welk recht? Zijn wij bang voor 'gek'? Of komt dat omdat we het liever in het donker houden, dan naar het licht te brengen? Donker bevordert angst. Licht aanvaarding en begrip. In het donker sluiten we mensen uit (en we sluiten ze op!) In het licht omarmen we ze en willen het mooie in hen zien. Vincent's (denkbeeldige) brief hierover aan Theo: Beste Theo, "...Alle dingen waar ik in het leven niet goed in ben, daar word ik door bestempeld. Niet door alle dingen waar ik goed in ben.... Met welke focus kijkt men? Met positief of negatief? Wat is de norm? En wie stelt die vast? Wat is het vertrekpunt? En wat het referentiekader? Volgens mij ga je bij 'norm' uit van een gemiddelde; neigt dat niet naar liefst eenheidsworst snijden? Wie gedraagt zich normaal en wie niet? Wie is waardevol en wie niet? Alleen uit ego-angst komt men tot veroordelen; en wie kwetsbaar is, stoppen we liever weg..... Veilig achter gesloten deuren!............" Je broer, Vincent
Licht en luchtig
2014LEVENSBESCHOUWEND: Dit werk maakte ik om mee te doen aan de voorrondes van Zomer Expo 2014, met als thema LICHT. De taart is uitsluitend wit en gemaakt van licht materiaal: piepschuim. Er zijn lampjes in verwerkt (één laag wit en één laag rode lampjes) tussen de verschillende lagen. De slagroomtoefjes en de bloemen en versiering zijn gemaakt van witte klei. Op het lint om de taart staat als tekst geborduurd: "Licht en luchtig" Hebben we daar niet allemaal behoefte aan in het leven?........
De wijsheid van de dwazen
2013PSYCHIATRIE: In het psychiatrisch ziekenhuis leerde ik de medebewoners van mijn moeder beter kennen. Gewone, lieve mensen. Wel met veel pijn en verdriet. Maar zeker van waarde! En ieder met zijn eigen capaciteiten. Ik vroeg me dikwijls af: "Wie zijn nou de gekken, zij hier binnen de muren of degenen erbuiten met de oogkleppen op?" KOPP-KINDEREN: moeten te snel volwassen (zien te) worden: gericht op de serieuze dingen van het leven. Eenmaal volwassen is hun thema om te leren 'spelen'. Een goed middel daarbij is leren relativeren met humor. LEVENSBESCHOUWEND: Een clown staat dicht bij zijn emoties en wordt blij van kleine dingen. Geluk is vaak simpel. Hoeft geen geld te kosten en heeft veel te maken met tevredenheid en oog voor wat er al is. HET CLOWNEN: De clownsneus kreeg ik mee naar huis na een cursus clownerie, een theatervorm waarbij de clown zijn emoties deelt en tegelijkertijd in verbinding blijft met die ander, op wie hij authentiek reageert... TONDO: (Zelfportret) Omdat ik tondo's schilder kijk ik naar ronde vormen om mij heen: dit keer de clownsneus. Ik wilde de neus (als een soort mini-tondo) precies in het midden plaatsen en het gezicht eromheen schilderen. Maar de clown op zijn kop leek me leuker voor de compositie. Ik schilderde de neus daarom toch hoger, zodat de haren lekker naar beneden konden hangen....
Dans rondom
2013KOPP: In een gezin met een (psychisch) zieke ouder draait alles om het in stand houden van de gezinsrust; het evenwicht; de balans vinden; waarop iedereen het beste gedijt. Vermijden van crisis. Alle gezinsleden voeren hierbij hun eigen 'dans' in het systeem van het gezin op. Maar meestal gaat dat gepaard met het inleveren van een stuk van het 'zelf'. Bij jonge kinderen betekent dit dat het kind vaak een stuk van zichzelf moet ontkennen. Alles draait om die ouder. Kinderen die opgroeien in dit soort gezinnen vinden zichzelf vaak niet belangrijk genoeg en dit zet zich (onbewust) voort in hun volwassen leven. In dit schilderij komt ook mijn liefde voor ballet en dans in het algemeen tot uiting............. De symboliek van de witte figuur zonder hoofd staat verderop uitgelegd (Zie schilderij: Ouders met psychische problemen)
Insane
2013LEVENSBESCHOUWEND: Als de wereld zich bij de psychiater kon beklagen............................. (Prijs: inclusief zwarte houten lijst)
Ego regeert de wereld
2013LEVENSBESCHOUWEND: Als de negatieve aspecten van het ego de overhand hebben, gaat het vaak helemaal mis...............zowel voor het individu, als op wereldniveau! SYMBOLIEK: Wit is de kleur van de onschuld. Maar is dat hier wel zo? En van wie is dat oog? Waarom staan we met zijn allen in de rij voor illusies? Let op de volgorde van de bewegwijzering ............ Bij de uitgang zit er een addertje onder het gras! En: is er uiteindelijk toch een uitweg mogelijk?
De hele wereld op hun schouders
2013PSYCHIATRIE: Een psychiatrische patiënt: De figuur zit gekleed in een dwangbuis op de grond van een isoleercel. De titel spreekt voor zich...............(De isoleercel: ondergrond en achterwand, zijn niet zichtbaar op de foto. Zie daarvoor 'afmetingen' in de linker kolom van de welkom-pagina) De figuur is gemaakt van een kunststof boetseerklei en gebakken in een oven.
Zelfbespiegeling
2012PSYCHOLOGISCH: Zelfbespiegeling vinden mensen vaak erg moeilijk. Dit schilderij beschrijft het proces: Linksboven: ANGST om naar jezelf te kijken. Rechtsboven: MOED (zou ik het tóch durven?) Linksonder: REFLECTIE over jezelf. Rechtsonder: RELATIVEREN (bijvoorbeeld: om jezelf kunnen lachen) In het midden zit een echte spiegel (doorsnede 30 cm Prijs incl. spiegel) De toeschouwer die voor dit schilderij gaat staan wordt d.m.v. de spiegel uitgenodigd tot zelfbespiegeling. Het schilderij zit in een donkerbruine houten lijst (de prijs is inclusief lijst). Het idee voor dit schilderij ontstond toen ik in een hotel in Florence een ronde spiegel zag hangen die mij aan mijn tondo's deed denken. Van dié spiegel maakte ik ook een schilderij: je kunt het zien in de groep tondo's. Titel: "Spiegel in Florence".
psychiatrie
2011KOPP: Deze tondo laat zien wat er zoal met de psychiatrie te maken heeft: Sedatie d.m.v. een injectie; overmatig sigarettengebruik (zie de peuken); depressie; therapie-sessies; overmatig-drankgebruik; dakloos worden; ontroostbaar verdriet; gesloten-afdeling (het slot op de deur); isolatie; woedeuitbarstingen, etc. Mijn moeder heeft een groot deel van haar leven psychopharmaca (medicijnen tegen de verschijnselen van een psychische ziekte) gebruikt. Bij iedere pil die ik schilderde realiseerde ik me dat ik, nog niet op een tondo vol, een klein deel kan schilderen, van wat ze ooit ingenomen heeft. Iedere capsule of pil waar ik geduld voor heb moeten uitoefenen is een eerbetoon uit respect aan haar (die geen zelfrespect had.......)! De afbeeldingen op het schilderij liggen als het ware als losse foto's op een bord met pillen. Het schilderij is met opzet 'druk': symbool voor de drukte en chaos in het hoofd van een psychiatrische patiënt. (klik erop voor vergroten> curser voor details!)
mijn moeder en ik
2010KOPP: Veel volwassen KOPP-kinderen zijn bang om op hun ouder te lijken; eigenlijk zijn ze bang om ook psychisch ziek te worden. Slechts eenderde kan erfelijk belast zijn, maar zelfs dan kan dit een levenlang ook niet aan de oppervlakte komen. Men komt er steeds meer achter dat gezinsfactoren en (destijds ontbreken van) steunende factoren ook een rol spelen. Deze tondo is een proces voor mij geweest: ik trok eerst een lengte-as. Daarna schilderde ik op de linker helft het gezicht van mijn moeder. Toen dit klaar was, heb ik punten gemarkeerd op de rechterhelft waar mijn gezicht ongeveer moest 'aansluiten' op dat van haar. Daarna heb ik haar kant met een doek afgedekt en ben ik mezelf gaan schilderen..........................Toen ik klaar was, kwam letterlijk en figuurlijk 'de onthulling ': Wat léék ik als 8-jarige op haar! Ik ben er nu, inmiddels, helemaal trots op! Ik mag op haar lijken! (Ik heb de tondo in sepia kleuren geschilderd)
naar een houtsnijwerk van mijn moeder
2010KOPP: Mijn moeder maakte een houtsnijwerk dat ik heb geschilderd. Je kunt het zien op de informatiepagina's onder "Houtsnijwerk". Je kunt daar ook lezen wat de symboliek erachter is en waarom het mij raakte toen ik het destijds van haar kreeg. Rood (als de kleur van de liefde voor haar) in de achtergrond. Maar ook de kleur van de emotie. De achtergrond heb ik met paarse, oranje en goudverf bewerkt in abstractere figuren. Moeder en kind lijken door de goudverf bijna ikoonachtig. Deze manier van schilderen wijkt af van mijn normale stijl van schilderen, maar dat komt omdat ik haar houtsnijwerk als uitgangspunt genomen heb.
ouders met psychische problemen
2010KOPP: Dit schilderij ontstond toen ik een flyer ontwierp over KOPP. Toen het logo klaar was heb ik het geschilderd. De twee figuren stellen ouders voor die psychische klachten hebben. De figuren hebben geen hoofd: wat symbool staat voor het 'er-met-hun-hoofd-niet-helemaal-bij-zijn', ook al zouden ze dat wel willen, waar het opvoeden betreft. De witte lijven staan symbool voor de kilte van het emotioneel niet beschikbaar kunnen zijn op momenten dat dat voor een kind nodig is. Het naakt zijn staat voor de kwetsbaarheid. Toch zien ze er verder redelijk 'normaal' uit: de buitenwereld weet niet altijd wat er achter gesloten deuren gaande is...er rust een taboe op.